Trawniki mają bardzo duże znaczenie w przyrodzie spełniając wiele funkcji. Poprawiają warunki klimatyczne, oczyszczają powietrze ze szkodliwych dla zdrowia spalin, metali ciężkich oraz cząstek pyłów. Łagodzą skrajne temperatury, zwiększają wilgotność powietrza w upalne dni oraz tłumią hałas. Korzystnie działają na samopoczucie oraz rozwijają poczucie piękna i estetyki. Mają większą od drzew zdolność przyjmowania emisji metali ciężkich. Jednocześnie wytwarzają duże ilości tlenu.
Ponadto trawnik w ogrodzie stanowi tło dla roślin ozdobnych, uwydatniając ich walory dekoracyjne.
Rozróżnia się następujące rodzaje trawników:
1. ozdobne (rekreacyjne): dywanowe, parkowe, łąkowe
2. sportowe
3. na parkingach
4. na skarpach
Trawniki ozdobne przeznaczone są do spacerowania i odpoczynku, powinny charakteryzować się wyrównana darnią, wytrzymałością na deptanie oraz równomiernym odrastaniem po skoszeniu.
– trawniki dywanowe stanowią tło dla rabat i podkreślają walory architektury, należy bardzo dokładnie przygotować podłoże przed założeniem tego trawnika, często kosić (co 7 dni). Najpiękniejsze trawniki dywanowe są zrobione z jednego gatunku trawy np. z kostrzewy nitkowatej.
– trawniki parkowe zakładane są na dużych powierzchniach, koszone są 3-4 razy w roku, zazwyczaj się ich nie podlewa. Stosuje się mieszanki gatunków traw wytrzymałych na trudne warunki np. kostrzewę owczą, mietlice pospolitą
– trawniki łąkowe są to wielogatunkowe trawniki zawierające również rośliny motylkowe i zioła, kosi się je rzadko 2-3 razy do roku
Trawniki sportowe muszą być wytrzymałe na intensywną eksploatację (tzw. zbrojone) oraz tworzyć niską, zwartą darń.
Trawniki na parkingach w połączeniu z konstrukcją z elementów ażurowych (np. betonowych), muszą być bardzo odporne na ugniatanie. Stosuje się mieszanki gatunków traw wytrzymałych na trudne warunki np. kostrzewę owczą, wiechlinę łąkową.
Trawniki na skarpach stosowane na dużych pochyłościach terenu, w trudnych warunkach wilgotnościowych. Stosuje się gatunki traw niskich o silnym systemie korzeniowym np. wiechlina łąkowa, perz i rośliny motylkowe.
Projektowanie trawnika oraz przygotowanie podłoża i siew nasion
Przed założeniem trawnika musimy określić rodzaj terenu, na którym ma być on założony, mikroklimat oraz przeznaczenie tego terenu. Korzenie traw rozwijają się głównie w warstwie nośnej do głębokości 12 cm, dlatego bardzo istotne jest, aby na tej głębokości gleba była odpowiednio przygotowana. Wskazane jest zbadać kwasowość gleby i jeżeli pH jest poniżej 5, zastosować nawozy wapniowe. Jeżeli teren był silnie zachwaszczony, to zastosować oprysk preparatem Roundup w stężeniu 2 %, tj. 200 ml na 10 l wody. Następnie należy odczekać aż chwasty zaczną zasychać.
Czas ten wynosi najczęściej 2-4 tygodnie w zależności od przebiegu pogody. Po zniszczeniu chwastów należy zastosować przy większych powierzchniach glebogryzarkę, dwukrotnie – wzdłuż i w poprzek, następnie bronować, aż do uzyskania równej powierzchni. Przy małych powierzchniach spulchnianie gleby można uzyskać stosując zwykłe narzędzia, tj. szpadel, widły ogrodnicze i grabie. Jeżeli jest to gleba gliniasta, ciężka to koniecznie na taki teren dodać ziarnistego piasku i zastosować narzędzie mieszające, np.: glebogryzarka.
Trzeba pamiętać, że zarówno po mechanicznym, jak i ręcznym spulchnianiu należy odczekać do siewu nasion, aby gleba osiadła. Okres ten wynosi ok. 2 tygodni. Przed bronowaniem (grabieniem) należy zastosować nawóz wieloskładnikowy (dostępne są również nawozy przeznaczone wyłącznie do trawników).
Trawy można siać przez cały sezon ogrodniczy, jednak najlepszym okresem są miesiące wiosenne (IV-V) oraz jesienne (IX-X). Siew może być wykonany maszynowo lub ręcznie w dwóch kierunkach. Norma siewu wynosi 80-300 kg/ha, w praktyce najlepiej sprawdza się 250 kg nasion wysianych na 1ha. Głębokość siewu 0,5-1cm. Nie wolno siać w bardzo suchą glebę. Stosowanie lekkiego wału na bardzo pulchnej glebie jest wskazane, mogą to być deski przymocowane do butów. Obowiązkowo trzeba przykryć wysiane nasiona oraz od początku przestrzegać kompleksowej pielęgnacji, co pozwoli na uzyskanie zwartego trawnika nawet po trzech, a najpóźniej po sześciu miesiącach wegetacyjnych. Utrzymywanie gleby po siewie w stałej wilgotności przyspieszy wegetację traw. Należy podlewać często i nie za obficie, utrzymując wilgotność warstwy nośnej do głębokości 3 cm.
Czasami zdarza się, że po kilku dniach po założeniu trawnika wystąpią obfite deszcze, które powodują wypłukiwanie i przesunięcie nasion traw oraz ubicie gleby. W zależności od tego, jak bardzo w takiej „powodzi” ucierpiał nowo założony trawnik, należy przegrabić i wyrównać teren (aby rozłożyć równomiernie nasiona), a niekiedy również dosiać nowe nasiona.
Pierwsze koszenie należy wykonać, gdy pierwsze źdźbła trawy osiągną wysokość 8-10 cm, skracając pędy do wysokości 4 – 5cm.
Zlecając założenie trawnika firmie ogrodniczej możemy być pewni, że wszystkie powyżej opisane czynności zostaną wykonane z należytą starannością. Jednakże nie należy mieć złudzeń, że samo profesjonalne założenie trawnika zagwarantuje uzyskanie pięknej, gęstej darni. Do pełni sukcesu potrzebna jest właściwa pielęgnacja.
Dlatego należy pamiętać, że najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym dla nowo założonego trawnika jest PODLEWANIE w okresach suszy oraz REGULARNE KOSZENIE (najlepiej raz w tygodniu). Tylko w ten sposób można zapewnić sobie posiadanie zwartej darni ogrodowego dywanu.
Diantus Katarzyna Bagińska – Łojek
Kraków 2020