róże – zastosowanie róż pnących i parkowych

Zastosowanie róż powinno uwzględniać warunki w jakich przyjdzie im rosnąc, ponieważ od doboru odpowiednich odmian do danego stanowiska będzie zależało powodzenie uprawy i uzyskanie zadowalającego efektu dekoracyjnego.

W rejonach obfitujących w opady należy wybierać odmiany, których kwiaty nie mają tendencji do tworzenia mumii tzn. ich płatki pod wpływem deszczu nie sklejają się i nie gniją. Odmiany wyjątkowo odporne na deszcz to m.in. ‘Dortmund’, ‘New Dawn’, ‘Westerland’                                                                                                                                Róża ‚Westerland’ Pomimo, że róże są „dziećmi słońca” istnieją wśród nich również odmiany tolerujące lekkie zacienienie i one właśnie powinny być sadzone w miejscach niedostatecznie oświetlonych. Do takich róż należą np. ‘Flammentanz’, ‘New Dawn’, ‘Dortmund’ oraz dzikie gatunki róż parkowych, jak Rosa arvensis, R. gallica, R. glauca, R. nitida i inne. Sadząc róże w ogrodzie można zachować bliski kontakt z naturą, ponieważ rośliny te są chętnie odwiedzane przez owady. Szczególnie obfitym źródłem pyłku są gatunki dzikie. Jednak ich zastosowanie w małym ogrodzie jest ograniczone ze względu na silny wzrost tych roślin. W takim przypadku alternatywne rozwiązanie stanowią róże o pojedynczych lub półpełnych kwiatach, których dodatkową zaletą (poza mniejszymi rozmiarami) jest zazwyczaj powtarzanie kwitnienia (m.in. ‘Dortmund’, ‘American Pillar’).                                                                                                                              Róża ‘Dortmund’                                                                                                                     Róża ‘American Pillar’ Zastosowanie róż pnących Pomimo swoich rozmiarów róże pnące są dobrym rozwiązaniem nawet w małym ogrodzie, ponieważ prowadzone po różnych konstrukcjach nie zajmują dużej powierzchni poziomej. Dodatkowo dostarczają one więcej kwiatów na metr kwadratowy niż jakakolwiek inna grupa roślin. Ze względu na charakter wzrostu róże pnące wymagają podpór, do których muszą być wiązane. Nieobojętny jest tez sposób w jaki zostaną poprowadzone ich pędy. Pozostawione bez opieki będą rosły prosto w górę ku światłu. Spowoduje to wytworzenie przez krzew niewielkiej liczby pędów bocznych, a co za tym idzie niewiele pąków kwiatowych. Jeśli zaś pędy zostaną poprowadzone skośnie lub, na ile to możliwe, poziomo roślina zostanie pobudzona do tworzenia pędów bocznych, na których zawiązują się pąki kwiatowe Podpory dla róż pnących Róże pnące można sadzić przy łukach, pergolach, trejażach, tworzyć z nich piramidy, kolumny, girlandy, a także „drzewka płaczące”. Konstruując podporę należy zwrócić szczególną uwagę na jej stabilność, ze względu na działającą na podporę siłę wiatru oraz obciążenie masą roślinną, której ciężar dodatkowo wzrasta pod wpływem opadów. Najczęściej stosowanym materiałem do budowy podpór jest drewno. Jego zalety to: naturalny wygląd sporządzonych z niego konstrukcji, łatwa obróbka i montaż. Jednak podstawową wadą drewna jest jego niska trwałość. Większą trwałością charakteryzują się takie materiały, jak cegła, kamień, metal, plastik, które podobnie jak drewno mogą służyć do budowy podpór. Wspólnym elementem konstrukcyjnym bramek, trejaży i pergoli są belki nośne osadzone w gruncie za pomocą betonowych cokołów. Fundament o przekroju 30×30 cm lub 50×50 cm powinien być zagłębiony w podłożu na głębokość 80 do 120 cm, przy czym dla zabezpieczenia przed zawilgoceniem musi nieznacznie wystawać (1-2 cm) nad poziom gruntu. W przypadku budowy z elementów drewnianych dodatkową ochronę przed wilgocią stanowi sposób mocowania belek nośnych na fundamencie. Belkę montuje się w specjalnej metalowej obejmie, która powinna być odsunięta od cokołu o kilka centymetrów. Stosując do budowy słupy wykonane z metalowych rur o średnicy 6-12 cm, należy zagłębić je w fundamencie do połowy jego wysokości. Bramka umieszczana jest najczęściej przy wejściu do ogrodu lub nad ścieżką. Jest to prosta konstrukcja składającą się z dwóch słupów pionowych i łączącej je belki poziomej lub łukowatej. Wymiary konstrukcji powinny uwzględniać możliwość swobodnego przejścia pod nią (wysokość nie mniejsza niż 2,2 m) oraz być dopasowane do szerokości ścieżki, nad którą bramka się wznosi (ok. 1-1,4 m). Trejaż stanowi ażurową ścianę do 2 m wysokości zbudowaną z kraty drewnianej lub metalowej umieszczonej pomiędzy murowanymi lub metalowymi słupami. Tego typu podpora pozwala podzielić ogród na mniejsze przestrzenie, co znacznie zwiększa optycznie powierzchnię działki. Trejaż można ustawić wzdłuż drogi jako prosty ciąg lub stworzyć z niego łamaną konstrukcję. Może on również służyć do maskowania mało estetycznych fragmentów ogrodu. Pergola jest przestrzenną konstrukcją drewnianą, metalowo-drewnianą lub kamienno-drewnianą, która składa się z dwóch rzędów pionowych słupów podtrzymujących lekką kratę. Wyróżnia się dwa rodzaje pergoli: dynamiczną i statyczną. Pergola dynamiczna powstaje przez połączenie kilku lub większej ilości bramek w skutek czego nad ścieżką tworzy się korytarz. W przypadku pergoli statycznej słupy mogą budować tylko jeden z jej boków, natomiast drugi bok stanowi ściana budynku (tzw. półpergola). Górę tworzy ażurowe zadaszenie. Wymiary pergoli, jak również innych podpór, zależą od wielkości działki oraz pozostałych elementów małej architektury, które znajdują się w ogrodzie. Zazwyczaj wysokość pergoli wynosi 2-2,6 m, a szerokość 2,4-2,5 m, co umożliwia swobodne przejście pod nią dwóm osobom. Altana jest to budowla o ażurowych, kratowych ścianach opartych o belki nośne i zwieńczonych dachem. Obsadzona różami pnącymi o wonnych kwiatach np. ‘New Dawn’, ‘Sympathie’, stanie się przyjemnym miejscem wypoczynku Róże pnące prowadzone przy ścianach domów wymagają dodatkowej podpory w postaci rozciągniętych drutów lub drewnianej kraty. Drut stosowany w tego rodzaju podporze powinien być ocynkowany i dodatkowo pokryty winylową osłoną. Należy go zamocować przy elewacji domu poziomo za pomocą dystansujących metalowych wsporników rozmieszczonych w określonych odstępach. Drut może być także rozpięty pomiędzy słupami w kształcie litery T, które nie są przytwierdzone do ściany i tworzą wolnostojącą konstrukcję. Stosując podporę w formie kraty należy pamiętać, aby zagęszczenie listew kratownicy było odpowiednie – optymalna odległość między listwami wynosi 30 cm, a przekrój tych elementów – 3×2 cm. Kratę można zastąpić balustradą z kutego żelaza lub siatką ogrodzeniową, która powinna być pokryta winylowa osłoną. Krata zamontowana jako element wolnostojący może pełnić funkcję parawanu. Sadząc róże mające się wspinać po ścianach domów należy zachować 10-15 cm odstępu pomiędzy murem a podporą. Ma to zapewnić dostateczny przepływ powietrza wokół roślin, a co za tym idzie zabezpieczyć przed infekcją grzybową oraz atakiem szkodników. Korzystną wymianę powietrza zapewnia posadzenie róż przy konstrukcjach wolnostojących jak np. kolumna czy piramida. Aby stworzyć piramidę należy wbić w podłoże drewniane słupy lub stalowe rury długości 3 m w odległości 1 m od siebie i związać ich wierzchołki. Tego typu konstrukcje powinny mieć u podstawy średnicę 1-1,5 m. Kolumna powstaje przez posadzenie pojedynczego krzewu róży przy mocnym palu wbitym w podłoże. Innym sposobem wyeksponowania róż pnących jest stworzenie z nich girlandy. Girlanda powstaje przez prowadzenie pędów pnącza przy sznurach lub łańcuchach rozpiętych luźno pomiędzy słupami nośnymi. Utworzona wzdłuż ścieżki wyznacza linię widokową, stanowi także bardzo dekoracyjną choć niezbyt szczelną przesłonę. Aby utworzyć z róży pnącej tzw. różę płaczącą należy również użyć podpory. Ma ona postać palika sięgającego do wnętrza korony, na szczycie którego znajdują się ramiączka lub obręcze. Pomagają one ułożyć koronę rośliny w taki sposób, aby młode pędy zwieszały się. Na róże płaczące najbardziej nadają się odmiany ramblerów, które chętnie tworzą kaskady nawet bez silnego formowania. Naturalne opacie dla róż pnących może stanowić pień drzewa, jednak pod warunkiem, że będzie to drzewo dorosłe i silne. W przeciwnym wypadku podpora taka może ulec „zaduszeniu” przez wspinające się po niej pnącze. Ograniczeniem w stosowaniu tego rodzaju oparcia dla róż jest niedostateczna ilość światła docierająca pod koronę drzewa. Jest to szczególnie istotne w pierwszym okresie rozwoju krzewu różanego i może znacznie ograniczyć wytwarzanie kwiatów. Natomiast, gdy pnącze dosięgnie już korony drzewa, gdzie oświetlenie jest odpowiednie, można uzyskać wspaniały efekt dekoracyjny. Odmiany róż pnących mające sztywne, niezbyt długie pędy, można sadzić w grupach lub tworzyć z nich wolnostojące ścianki, zabezpieczające przed wiatrem i ciekawskimi spojrzeniami sąsiadów. Róże pnące mogą być także stosowane jako rośliny okrywowe, tworzące kwitnący dywan w miejscach dostatecznie nasłonecznionych. Dotyczy to zwłaszcza odmian o długich, elastycznych pędach, jak np. ‘Dorothy Perkins’ czy ‘Excelsa’. Zastosowanie róż parkowych Róże parkowe to grupa krzewów o ogromnych walorach dekoracyjnych, których możliwości wykorzystania są bardzo duże. Można je sadzić pojedynczo na trawnikach lub rabatach kwiatowych, jak również na tle wyższych krzewów iglastych. Mając do dyspozycji większą powierzchnię można posadzić obok siebie trzy lub więcej krzewów tej samej odmiany. Latem, gdy róże pokryją się niezliczoną ilością kwiatów, taka grupa stanie się niezwykłą ozdobą ogrodu. Jednak nie tylko kwiaty róż parkowych mają wartość dekoracyjną. Zwłaszcza dzikie gatunki są atrakcyjne przez cały rok, pomimo że nie powtarzają kwitnienia. Początkowo zdobią je kwiaty, a następnie owoce Niektóre róże mają także bardzo dekoracyjne kolce np. Rosa sericea f. pteracantha. Natomiast inne, jak np. Rosa nitida czy Rosa spinosissima charakteryzują się bardzo atrakcyjną jesienną barwą liści. Dodatkowym atutem tych róż jest możliwość wykorzystania ich kwiatów i owoców na przetwory lub jako surowiec zielarski. Niskie odmiany róż parkowych można wykorzystać sadząc je w ogrodach skalnych lub na grobach. Wysokie nadają się na żywopłoty obronne tworzące trudne do przebycia zarośla. Szczególnie przydatne do takich założeń są dzikie gatunki, jak Rosa rubiginosa, R. canina, R. rugosa, a także R. villosa, R. nitida, R. centifolia, R. spinosissima . Tworzone z nich żywopłoty wymagają tylko lekkiego formowania lub nie wymagają go wcale, stanowią miejsce gniazdowania ptaków i zapewniają im pożywienie. Róże parkowe powtarzające kwitnienie można wykorzystać do zakrycia parkanu, szopy i innych nieestetycznych elementów w ogrodzie. Odmiany kwitnące raz w sezonie posadzone obok innych krzewów o ozdobnych kwiatach pozwolą uzyskać efekt ciągłego kwitnienia. Róże mogą być sadzone w miastach, ponieważ charakteryzują się odpornością na zanieczyszczenia miejskie. Szczególnie przydatne do wykorzystania w terenach zieleni miejskiej są Rosa multiflora, R. rubiginosa i R. rugosa, które mogą być stosowane do obsadzania ulic oraz placów i zieleńców. Przy drogach szybkiego ruchu bardzo często spotykanym gatunkiem jest R. rugosa ze względu na jej szczególną odporność na suszę oraz zanieczyszczenia powietrza i gleby występujące w miastach.

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Diantus Katarzyna Bagińska – Łojek

Kraków 2020